This article is originally posted at www.chinlandnews.com (of Salai Lungthlitum)
Burma ramah Miphun dang
cithmit dawpnak, Rohingya miphun hna cungah namnetnak le thleidannak, kong he
pehtlai in Parliament of the World’s Religions ah “Oslo Conference on Myanmar’s Systematic Persecution of Rohingyas”
tlangtar in tonpumhnak cu ni hnih chung, May 27-28 tiang, Oslo khuapi Norway um
Norwegian Nobel Institute le Voksenaasen Conference Center hna ah an tuah.
Hi Oslo Tompumnak hi
Oxford Universit Poverty and Human Development Initiative (OPHI), Harvard
University Global Equality Initiative, Parliament of the World’s Religions,
Burma Task Force USA, Justice for All, Refugees International le Queen Mary
University of London i International State Crime hna kutsih in an tuahmi asi.
Myanmar cozah i
Minister of Foreign Affair nih Oslo Tonpumhnak a cohlang lonak, sualphawtnak
lawng an chim tiah a lung a tling lonak hna cu thancha in a langhter ve nain a
bia lila nih lamtlang ah a thlak.
Oslo
Tonpumhnak Chungin Thlizil
Oslo tonpumhnak ahhin
mirum tak asimi sifakmi hna bawmchantu George Soros, Malaysia PM hlun Dr Tun
Mahathir Mohamed, Nobel Peace ngahtupawl lakah Bishop Desmond Tutu, Mairead
Maquire, Amartya Sen, le Jose Ramos Harta hna zong pumpak in siseh, video in
siseh an itel kho ve. Annih nih tompumhnak ah a chimmi cheukhat cu a tanglei
bantukin ka van langhter hna.
“Vawleicung
ah huatnak, thinhunnak le tihnak a karh chin lengmang bantukin, mah pupa
hmuncia ah inn ngeilo le ram ngeilo in a ummi Rohingya hna an intuarnak hi
zawngruahnak a ngeimi minung hna nih an hngalh ve hi a biapituk mi asi,”
tiah hi tompumhnak Co-chair le chair of Parliament of World’s Religions a tuan
liomi Mujahid nih a chim.
George Soros nih “Burma ram thlennak khenkhantu tihnung bik cu
Muslim huatnak lungthin (Anti-muslim sentiment) le cozah nih Rohingya miphun
namnettu hna awlzang taktak in a ngeihthiam hna hi asi,” tiah a ti. George
Soros nih Rohingya miphun namnettu hna hi Nazi phu he a tahchunh hna i Rohingya
hna an intuarnak cu Nazi kut tang faktuar Judahmi hna intuarnak he a tahchun
hnu ah Jews a simi George Soros nihcun ‘keimah
zong Rohingya ka si ve’ tiah a chim.
Myanmar cozah nih
Rakhine ram um Rakhine miphun le Rohingya miphun karlak buaibainak hi mibu
karlah tukvelhnak (communal violence) asiloah ikhah lonak (biaknak le miphun
leiin idannak) ruangah a chuakmi buaibainak menmen asi tiah a ti nain sipuazi
leiin Nobel laksawng ngahtu Amartya Sen nihcun cucu a co hlang bak ve lo.
Cubantuk thiamthiam in, daihnak laksawng cotu (Nobel Peace Price Laureate)
Archbishop Desmond Tutu zong nih Rohingya le Rakhine buaibainak hi timhlam
ciammam in Rohingya miphun cihmit dawp le hrawh ding cawlcanghnak (slow
genocide) asi tiah a ti ve. Genocide timi cu miphun dang cihmit, dawp le hrawh
tinak asi.
Burma Rohingya hna hi “thleidannak umlo tein Myanmar ah umnak nawl
an onh hna awk asi. Biaknak dang unau hna cohlannak thinlung zong a um awk
hrimhrim asi,” tiah Tun Mahathir Bin Mohamad nih a ti ve.
Jose Ramos-Horta nihcun
vawleicung ah miphun dang nehsawhnak a tuarbiktu Miphun hi aho miphun dah an si
timi biahalnak um sehlaw Myanmar Rohingya an si ti khawh asi, tiah a ti. Jose
nih a chim rihmi cu, “Myanmar ram ralkap
uknak in zaukphung uknak lei karhhlannak hi hngalh a harmi, a tuletu hnuhmai aa
thlen lengmangmi le tuaktan chimchung khawh asi lomi asi cu ka hngalh. Kannih
vialte zong nih biaruahnak (dialogue) a karh khawhnak hnga caah siseh, sitling
cohlannak a um khawh nakhnga caah siseh kan pahrang cio in kan bawmh cio hna
aherh, cun cubantuk nihcun Myanmar ramkhellei zalonnak le Myanmar um miphun
vialte le biaknak vialte rualremnak he khuasakti khawhnak cawhrup-mibu
(pluralistic society) lei tlikpitu zong an si kho,” tiah a chimchap.
Mairead Maguire nihcun,
“Myanmar ram ah Rohingya hna an tuarnak
hi 2012 thawkin a zualhma ngaingai. Nihin ah Rohingya hna nih thim ding pahnih
lawng an ngei cang – Myanmar ah um in thih ding asiloah tilawng in Myanmar ram
chuah tak ding – hna hi asi,” tiah Rohingya miphun an zawng a ruahnak hna
le an intuarnak kong a chim.
Atawinak in kan
langhter ahcun, Oslo Tonpumhnak nih fiang taktak in a langhtermi cu Rohingya
miphun hna cungah namnet le tuahtaonak vialte hi mibu buu hnih (Rohingya le
Rakhine) karlak buaibainak sasawh siloin miphun dawp, cihmit le hrawk dingin
tim ciamman tein Cozah nih a sermi buaibainak asi ti hi asi (communal violence
sasawh siloin ‘slow genocide’ asi).
Oslo
Tonpumhnak Nih Vawleicung Mibu Sin Forhfialnak
Hitin
ni hnih chung Oslo Tonpumhnak tuah hnu ah vawleicung mibu sinah nawlnak thanhca
ah atanglei bantukin thilsining zohfiannak a langhter chih.
1. Timh
ciammam in Rohingya minung hna cungah tuahtaonak – nuhrin covo nawl buarnak –
hi minung sinak nehsawh asi ve i miphun cihmit ding cawlcanghnak asi.
2. Myanmar
cozah nih Rohingya minung an um lo tiah a timi nih Rohingya caah mah sining
ingeih khawhnak nawl an ngeimi nuhrin covo a hnorsuan.
3. Vawleicung
mibu hna nih Myanmar ram ah cawlehthalnaklei in duhfah hakkaunak an ngei ko
nain Rohingya hna nih an tuar cuahmahmi miphun hrawhnak le namnetnak donghter
le phisin piak ding an tuanvo rian an tlorh.
Thancha ah Archbishop
Desmond Tutu nih Rohingya miphun hna cungah thleidannak donghter a hau a timi
hi Nobel Daihnak laksawng ngahtu paruk: Mairead Maguire, Jody Williams,
Tawakkol Karman, Shirin Ibadi, Leymah Gbowee, le Adolfo Perez Esquivel hna nih
an dirpi ve tiah aa tialchap.
Telecommunication of
Norway (Telenor) le StatOil kampani hna telhchih in Norway cozah nih Myanmar ah
sipuazilei cawlcanghnak tampi a ngei ve caah Oslo Tonpumhnak nih Norway cozah
cu Rohingya miphun cungah namnetnak le tuahtaonak donghternak caah hma lak ve
dingin a forhfial ve.
Cuticun, Myanmar cozah nih
Rohingya miphun hna cungah a ngeimi thleidannak a ngol nakhnga, Rohingya miphun
hna rammi sinak nawl a pek ve hna nakhnga, ralzam pawl zalon tein an kir khawh
nakhnga, tlukruannak an co ve nakhnga le mibu lakah rualremnak a ser zawkzawk
nakhnga caah Oslo Tonpumhnak nih
Association of South East Asian Nations (ASEAN), the European Union (EU), the
Organization of Islamic Cooperation (OIC), the United Nations (UN) le adangdang
vawleicung huap cawlcanghtu hna zong Myanmar cozah hnekchih a forhfial hna.
Oslo
Tompumhnak Kongah Myanmar Cozah Bialehnak
Sihmanhsehlaw, Myanmar
cozah, Ministry of Foreign Affair (Nay Phi Taw) nih, Oslo Tonpumhnak kong he
pehtlaiin thanhca cu May 31 2015 ah a chuah i tutan Oslo Tonpumhnak nih Myanmar
cozah cungah sualphawtnak hi ka cohlang lo tiah a ti. Cucu, 31 May 2015 chuahmi
The Global New Light of Myanmar tadinca le Ministry of Foreign Affair website
hna ah tar asi.
Asinain, Myanmar cozah
nih Oslo Tonpumhnak sualphawt ai palh sualnak cu 6 June 2015 chuahmi The Global
New Light of Myanmar nih a langhter than ve.
Rakhine ramkulh um
Rohingya le Rakhinemi hna karlah rualremnak le daihnak a um khawh i lungdam
hnangam tein hmunkhat tein khua an sati khawh nakhnga caah Myanmar cozah nih
karhhlan hmalaknaklei zeihmanh timhtuahnak a ngeimi a lang rih lo timi hi Oslo
Tonpumhnak an dirhmun le an hmuh khawhmi pakhat cu asi. Caah, Mnistry of
Foreign Affair, Myanmar, a chimmi hi Oslo Tonpumhnak ah chimmi he zeihmanh
pehtlaihnak a ngeilo tiah soiselnak a tlak hawi. Cun, Oslo Tonpumhnak nihcun
Rohingya buaibainak hi cozah nih timh ciammam tein a sermi a si tiah a ti lioah
Ministry of Foreign Affair nihcun hihi Rakhine miphun le Rakhine ram ah a ummi
Bengalis hna karlak buaibainak asi tiah thanhca in a chim ve.
Nihin Rakhine ram
Rohingya le Rakhine miphun hna buaibainak hi kan zoh than ahcun Myanmar
thlennak khenkhamtu asi kho i vawleicung a buaibaitertu tiang asi kho. Aruang
cu, hi buaibainak nih Rohingya miphun lawnglawng kha a tongh hna lo. Biaknak, a
bik in Islam biaknak, nuhrin cozah le ralzam (pemnak) zong a buaibaiter chih
thluahmah. Cucu, Cozah nih a zoh sasawh ko ti uh silaw a tlawmbik ah hracheu cu
a dik kho men.
Chirchan
Parliament of World’s Religions, 26 May 2015, Watch Oslo Conference on Myanmar’s
Systematic Persecution of Rohingyas, http://www.parliamentofreligions.org/news/index.php/2015/05/watch-oslo-conference-on-myanmars-systematic-persecution-of-rohingyas/.
Accessed on 22 June 2015
Ministry of Foreign Affair, 31 May 2015, Myanmar Categorically Rejects Unbalanced,
Negative Commend (Press Release), The Global New Light of Myanmar, Volume
II, Number 40. P 1,3
Pre-recoded Messages for Oslo Conference, The Oslo Conference to End the Systematic
Persecution of the Rohingyas, 26-27 May 2015, https://www.burmamuslims.org/sites/default/files/TranscriptsofPrerecordedMessagesforOsloConf.pdf Retrieved on 21 June 2015
Archbishop Desmond Tutu, 26 May 2015, The Speech of Archbishop Desmond Tutu at The
Oslo Conference to End Myanmar’s Systematic Persecution of Rohingyas, www.maungzarni.net
Accessed on 22 June 2015.
Oslo Conference Press Release, 28 May 2015, Seven
Nobel Peace Laureates call the Persecution of Rohingyas in Myanmar a genocide
and demand action as two-day Oslo Conferene ends, http://www.maungzarni.net/search/label/Oslo_Conference
Retrieved on 22 June 2015
No comments:
Post a Comment